وَمَنابِتِ اَضْراسى (9)

و مـحـل بـیـرون آمـدن دنـدانـهـایـم

دندانها هر یک با شکل ویژه خود به عمل جویدن کمک می کنند. اولین قدم در راه گوارش غذا، خرد کردن و جویدن مواد غذایی است که توسط دندانها صورت می گیرد.

دندان از دو بخش تاج و ریشه تشکیل شده است. در یک دهان سالم، تنها چیزی که قابل مشاهده است ، مجموعه تاج دندان هاست.

ولی در اینجا امام {ع} به  بخش مهمتر یعنی رویشگاه و اجزای نگهدارنده دندان توجه نموده است . عملکرد، تغذیه و سلامت دندانها بیش از هرچیز به نقش این بخش بستگی دارد.

در داخل استخوان هر فک حفراتی وجود که ریشه دندان ها در آن قرار می گیرد. در صورتی که عضلات فک با یکدیگر عمل کنند، می‌توانند دندان‌های قدامی را با نیروی ۲۵ و دندان‌های خلفی را با نیروی ۹۰ کیلوگرم بر روی یکدیگر فشار دهند. اگر این نیرو به یک جسم کوچک (مثلاً تخمه) در بین دندان‌های آسیا وارد شود، نیروی وارد شده بر سانتی‌متر مربع ممکن است به صدها کیلوگرم برسد.

دندان ها توسط الیافی به استخوان چسبیده اند، استخوان فک خود توسط لثه پوشیده شده است. به مجموع لثه و استخوان متصل ب دندان، بافت های نگهدارنده دندان گفته می شود. این بخش علاوه براتصال دندان به استخوان فک  ، تغذیه و ارتباط عصبی دندان ها را تامین می کند.

چگونگی رویش دندان ها سوالی است که همواره ذهن پژوشگران را به خود مشغول کرده است. سلولها و بافت های گیاان این توانایی را دارند که بافت و اندامی غیر از خود را توید نمایند مثلا ساقه گیاه می تواند ریشه برگ و گل توید نماید ولی در انسان برخلاف آنچه در گیاهان دیده میشود، بافتها پس تولد اغلب تخصصی عمل میکنند و هر سلولی یاخته مشابه خودرا بوجود می آورد. ویژگی رویشگاه دندان در اینست که دندان هایی سخت با ساختار پیچیده حاوی عروق خونی و عصب در بافت نرم لثه  ظاهر می شوند.